Ngày xưa, nếu đi xuống miền Tây, vô những vùng hẻo lánh, có thể bạn sẽ nghe những câu như: “Ê Tám, vô làm một ly mậy!” Mấy ông nhậu rất là hiếu khách! Rượu ngon phải có bạn hiền. Khi vui thì muốn có người chung vui, lúc buồn cũng muốn có người chia buồn, không vui không buồn thì phải có người để chia cái không vui không buồn.
Hiếu khách là một đặc tính trong văn hóa Việt Nam. Hơn nữa, hiếu khách còn là một biểu hiện của nhân đức quan trọng nhất trong Kitô giáo, đó là đức Bác Ái. Lời Chúa hôm nay dạy chúng ta về giá trị của sự hiếu khách.
Có một gia đình ở Su-nêm mời ngôn sứ Êlisêu đến cư ngụ trong nhà mình. Hơn nữa, họ còn chuẩn bị một căn phòng đầy đủ tiện nghi, để mỗi khi đi đến vùng đó ngôn sứ có chỗ nghỉ ngơi. Thiên Chúa đã tưởng thưởng cho lòng hiếu khách của họ; Ngài ban cho họ một con trai, thoát cảnh vợ chồng già không con.
Chúa Giêsu dạy: “Ai đón tiếp một ngôn sứ, vì người ấy là ngôn sứ, thì sẽ được lãnh phần thưởng dành cho bậc ngôn sứ; ai đón tiếp một người công chính, vì người ấy là người công chính, thì sẽ được lãnh phần thưởng dành cho bậc công chính.” Và Chúa nói tiếp: “Và ai cho một trong những kẻ bé nhỏ này uống, dù chỉ một chén nước lã thôi, vì kẻ ấy là môn đệ của Thầy, thì Thầy bảo thật anh em, người đó sẽ không mất phần thưởng đâu.”
Nói đến sự hiếu khách, chúng ta thường nghĩ phải áp dụng với khách đến nhà mình. Nhưng trước hết, hãy áp dụng với bạn bè, người thân, anh chị em, vợ chồng, con cái. Hãy dành cho họ một chỗ thoải mái trong sinh hoạt thường ngày của mình; trân trọng và yêu thương trong tình bác ái.
Trong quyển “Reaching Out”, cha Henri Nouwen bàn về đức tính hiếu khách như sau: hiếu khách là tạo một môi trường thân thiện cho người khác có thể đến và đi tùy ý họ. Người hiếu khách biết lắng nghe và thông cảm với những đau khổ, trăn trở, cũng như những ước mơ của khách. Đồng thời, cũng biết khuyến khích họ cố gắng vượt qua trở ngại để vươn lên. Nói tóm lại, dùng kiểu nói của cha Nouwen, hiếu khách là để cho khách “hát bài hát của mình, nói tiếng nói của mình, và nhảy điệu nhảy của mình.”
Lòng hiếu khách không chỉ có giá trị nhân bản, mà còn là một nhân đức trước mặt Chúa. Vì như Chúa Giêsu đã nói: “Ai đón tiếp anh em là đón tiếp Thầy, và ai đón tiếp Thầy là đón tiếp Đấng đã sai Thầy.”
-Lm. F.X. Bùi Ngọc Tỷ