(15.09.2022)– Vào lúc 14 giờ 30 phút giờ địa phương, sau khi chào tạm biệt nhân viên và tình nguyện viên của Toà Sứ thần, Đức Thánh Cha đi xe đến Dinh Độc lập cách đó 4,3 km để tham dự phần đọc Tuyên bố cuối cùng và bế mạc Đại hội lần thứ 7 các lãnh đạo tôn giáo thế giới và truyền thống.
Trong bài diễn văn trước các tham dự viên là các lãnh đạo tôn giáo thế giới và truyền thống, trước hết Đức Thánh Cha cám ơn mọi người đã tham gia tích cực những ngày làm việc này. Tất cả đều dấn thân và chia sẻ để phục vụ cho công cuộc đối thoại, nỗ lực hướng tới hòa bình và thống nhất. Ngài cũng cám ơn chính quyền địa phương, ban tổ chức Đại hội, người dân Kazakhstan thân thiện và can đảm, có khả năng tiếp nhận các nền văn hóa khác trong khi vẫn bảo tồn lịch sử cao quý và truyền thống quý báu của mình…
Đại hội tái khẳng định bản chất đích thực và bất khả xâm phạm của tôn giáo
Tiếp đến, Đức Thánh Cha nhắc lại khẩu hiệu của cuộc viếng thăm “Những sứ giả của Hòa bình và Hiệp nhất”, và nói câu này được viết ở số nhiều vì đây là con đường chung. Và Đại hội lần thứ bảy này, trong đó chúng ta được tham gia nhờ ân ban của Đấng Tối Cao đã đánh dấu một giai đoạn quan trọng…
Liên hệ lành mạnh giữa chính trị và sự siêu việt
Đức Thánh Cha lấy hình ảnh lá cờ của Kazakhstan để nhấn mạnh về sự cần thiết duy trì mối quan hệ lành mạnh giữa chính trị và tôn giáo. Ngài nói rằng nếu đại bàng vàng được hiển thị trên lá cờ, gợi nhớ quyền lực trần thế và các đế chế cổ xưa, thì nền màu xanh lam gợi lên màu sắc của bầu trời, và sự siêu việt. Do đó, có một mối liên hệ lành mạnh giữa chính trị và sự siêu việt, một hình thức chung sống lành mạnh giữ cho các lĩnh vực phân biệt…
Tự do tôn giáo không phải là một khái niệm trừu tượng, nhưng là một quyền cụ thể
Đức Thánh Cha khuyến khích tất cả mạnh mẽ kêu gọi các chính phủ và các tổ chức quốc tế có liên quan hỗ trợ các nhóm tôn giáo và cộng đồng dân tộc bị vi phạm nhân quyền và các quyền tự do cơ bản, cũng như bị bạo lực bởi những kẻ cực đoan và khủng bố, kể cả do hậu quả của chiến tranh và xung đột quân sự (số 6). Trên hết, cần phải dấn thân để tự do tôn giáo không phải là một khái niệm trừu tượng, nhưng là một quyền cụ thể. Ngài nói: “Chúng ta hãy bảo vệ quyền tôn giáo, hy vọng, và vẻ đẹp cho tất cả mọi người. Bởi vì không chỉ Kazakhstan, như quốc thiều của họ tuyên bố, là “bầu trời của mặt trời vàng”, và điều này cũng đúng đối với mỗi người. Trong tính độc nhất tuyệt đối, mỗi người khi tiếp xúc với thần linh, có thể tỏa sáng đặc biệt trong thế giới chúng ta.”
Đối thoại liên tôn là một con đường chung cho hòa bình và vì hòa bình
Về điều này, đối với Giáo hội Công giáo, Đức Thánh Cha khẳng định rằng Giáo hội, vốn không bao giờ mệt mỏi trong việc loan báo phẩm giá bất khả xâm phạm của mỗi người, được tạo dựng “theo hình ảnh Thiên Chúa” (St 1,26), cũng tin vào sự hiệp nhất của gia đình nhân loại. Giáo hội Công giáo tin rằng “tất cả các dân tộc tạo thành một cộng đồng duy nhất, có một nguồn gốc duy nhất, vì Thiên Chúa đã tạo ra toàn thể loài người sống trên mặt đất” (Conc. Ecum. Vat. II, Dich. Nostra aetate, 1)…
Con người là con đường của mọi tôn giáo
Tiếp tục đề cập đến Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II để nhấn mạnh về điểm hội tụ của các tôn giáo. Đức Thánh Cha nói: “khi nghĩ về hành trình chung này, tôi tự hỏi: điểm hội tụ của chúng ta là gì? Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II – người đã đến thăm Kazakhstan 21 năm trước – khẳng định rằng “mọi con đường của Giáo hội đều dẫn đến con người” và con người là “con đường của Giáo hội”. (Lett. enc. Redemptor hominis, 14) Hôm nay tôi muốn nói rằng con người cũng là con đường của mọi tôn giáo…
Di sản tinh thần và đạo đức chung: siêu việt và tình huynh đệ
Về di sản tinh thần và đạo đức chung của các tôn giáo truyền thống, Đức Thánh Cha nhận định rằng, Đối với toàn thể nhân loại, các nhà khôn ngoan và các truyền thống tôn giáo vĩ đại được kêu gọi để làm chứng cho sự tồn tại của một di sản tinh thần và đạo đức chung, vốn được xây dựng trên hai nền tảng: sự siêu việt và tình huynh đệ. Siêu việt, trổi vượt, tôn thờ. Thật đẹp khi mỗi ngày có hàng triệu triệu người, thuộc nhiều lứa tuổi, nền văn hóa và hoàn cảnh xã hội, tụ họp cầu nguyện ở các nơi thờ phượng. Đó là sức mạnh âm thầm giữ cho thế giới tiếp tục. Và sau đó là tình huynh đệ, người khác, sự gần gũi. Vì người ta không thể tuyên xưng trung thành với Đấng Tạo Hóa mà không bày tỏ tình yêu đối với các thụ tạo của Người…
Ước mơ hoà bình
Thứ nhất, ước mơ và mục tiêu hành trình của các tôn giáo đó là hòa bình! Đây là cấp thiết bởi vì bất kỳ xung đột quân sự hoặc điểm nóng của căng thẳng và đối đầu ngày nay chỉ có thể gây ra “hiệu ứng domino” xấu làm tổn hại nghiêm trọng đến hệ thống quan hệ quốc tế (số 4). Nhưng “hòa bình không hẳn là vắng bóng chiến tranh, cũng không chỉ được giản lược vào sự quân bình hóa giữa các lực lượng đối phương, cũng không phát xuất do một nền cai trị độc tài, nhưng theo đúng định nghĩa thì hòa bình là “công trình của công bằng” (Gaudium et spes, 78). Do đó, hoà bình bắt nguồn từ tình huynh đệ, tiến triển qua cuộc chiến chống bất công và bất bình đẳng, nó được xây dựng bằng cách tiếp cận với những người khác.
Bảo vệ phẩm giá của phụ nữ
Đức Thánh Cha nói đến điều thứ hai, phụ nữ. Ngài giải thích: “đó là vì thiếu sự quan tâm, dịu dàng và khả năng trao ban sự sống. Và do đó điều này phải được tìm kiếm bằng cách liên can nhiều hơn đến – điều thứ hai – phụ nữ. Bởi vì phụ nữ trao ban sự quan tâm và sự sống cho thế giới: họ là con đường dẫn đến hòa bình. Do đó, chúng tôi đã ủng hộ sự cần thiết bảo vệ phẩm giá của phụ nữ, và nâng cao địa vị xã hội của họ với tư cách là một thành viên bình đẳng trong gia đình và xã hội (số 24). Phụ nữ cũng phải được giao phó những vai trò và trách nhiệm lớn hơn. Có thể tránh được nhiều quyết định tai hại dẫn đến chết chóc nếu phụ nữ là trung tâm của các quyết định! Chúng ta hãy cam kết để phụ nữ được tôn trọng, công nhận và tham gia nhiều hơn.”.
Người trẻ: sứ giả hòa bình và hiệp nhất của ngày hôm nay và mai sau
Đức Thánh Cha đi đến điều thứ ba, cũng là điều cuối cùng, các bạn trẻ. Ngài nhận định rằng các bạn trẻ là những sứ giả của hòa bình và hiệp nhất của ngày hôm nay và mai sau. Hơn những người khác, chính những người trẻ là những người kêu gọi hòa bình và tôn trọng ngôi nhà chung của thụ tạo…Đức Thánh Cha kêu gọi các lãnh đạo cho người trẻ cơ hội giáo dục chứ không phải vũ khí hủy diệt!
Đức Thánh Cha kết thúc bài diễn văn bằng cách nhắc đến Kazakhstan, là một dân tộc luôn mở lòng đón nhận ngày mai và lưu tâm đến những đau khổ trong quá khứ, với sự phong phú về tôn giáo và văn hóa ngoại thường họ đã cung cấp cho mọi người một tấm gương về tương lai…
(Lược theo Ngọc Yến, Vatican News)